انیس الاعلام فی نصرة الاسلام (کتاب)کتاب انیس الاعلام فی نصرة الاسلام نوشته محمدصادق فخر الاسلام به اثبات حقانیت اسلام و بطلان ادیان مسیحیت و یهودیت می‌پردازد. ۱ - مولفمحمدصادق فخر الاسلام پارسایی بود مجاهد که در ترویج آیین مقدّس اسلام کوشش فراوان مبذول داشت و در احقاق حق و نشر مبانی اسلامی از هیچ کوششی فرو گذار نکرد. او سخنور و نویسنده به نامی بود که که در اشاعة حقایق مذهب جعفری از خدمت‌های بیانی و علمی کوتاهی نمی‌کرد. فخرالاسلام ابتدا در کیش سریانی بوده و با پدرش در ارومیه می‌زیسته و در همان جا تحصیل کرده و به درج کشیشی رسید. ولی از آن دین برگشته و دین اسلام و مکتب تشیّع را اختیار نموده و در نجف اشرف به تحصیلات خود ادامه داد تا از علمای اعلام اجازه اجتهاد گرفت. او به جهت آشنایی به ادیان به خصوص مسیحیت، کتاب‌های زیادی در حقیقت اسلام و افضلیّت آن بر ادیان دیگر به رشته تحریر در آورده است. مردی بود مبارز که بیشتر اوقات خود را به بحث و گفتگو در بارة اسلام و دفاع از حریم مقدس آن اختصاص داده و به قدری متواضع بود که در پای پلکان کاخ دادگستری تهران می‌نشست و با مسیحیان به مباحثه می‌پرداخت. او مردی بود سخنور که مجالس وعظ تهران را با سخنرانی‌های خود زینت می‌بخشید. ۱.۱ - انگیزه مؤلففخر الاسلام در مورد انگیزه تألیف این کتاب می نویسد: «در این بین بعضی رساله ها و کتاب های فرقه‌های پروتستان که بنابر توهم فاسد خودشان، رد بر اسلام نوشته بودند، به این حقیر رسید مانند: میزان الحق، تحقیق الدین الحق، دافع البهتان، دلائل اثبات رسالت المسیح، دلایل النبوه، رد اللغو، طریق الحیوه، حل الاشکال، مفتاح الاسرار و غیر این ها از رساله‌ها و کتاب‌های ایشان. بعد از تأمل و تعمق در آن ها دیدم، زیاد از حد، بی‌انصافی و بی‌عدالتی نموده اند و شبهات را به صورت دلایل نوشته اند و از حد خود تجاوز کرده اند و این شبهه‌ها را با زبان‌های مختلف، طبع نموده و منتشر کرده‌اند» [۱]
فخر الاسلام، محمدصادق، انیس الاعلام، ج۱، ص۱۱، چاپ رحلی.
بعد از آن می گوید: از این رو اقدام به تألیف این کتاب کردم ۱.۲ - تالیفاتتحفة الاریب فی رد اهل الصلیب، تعیین الحدود علی النصاری و الیهود، رسالة فارقلیط، حجة الالهییّن فی رد الطبیعیین، کشف الاعلام فی نصرة الاسلام، کشف الاثر فی اثبات شق القمر. [۲]
فخر الاسلام، محمدصادق، مقدمه کتاب انیس الاعلام فی نصرة الاسلام و مقدمه ج۲.
۲ - معرفی اجمالی کتاباین کتاب یکی از ارزنده‌ترین آثار قلمی مؤلّف گرانقدر است که زحمات زیادی را در تدوین و نگارش آن متحمّل شده است به طوری که بزرگان زیادی برای کتاب تقریظ نوشته و از این کتاب تجلیل کرده‌اند. در این کتاب مؤلف به برتری اسلام و قرآن بر دین مسیحیّت و یهودیت پرداخته و در تمامی مسائل به مقایسه پرداخته است. او از کتاب‌های عهد عتیق و عهد جدید آنها استفاده کرده و به ایرادات وارده به آنها پرداخته و با استفاده از قرآن و مبانی اسلام با استدلال معقول و منطقی، جواب داده است. در این کتاب به تضاد در بین عهد عتیق و عهد جدید پرداخته و تناقض‌های وارده در آنها را بیان کرده است. مؤلّف احکام وارده در تورات را بیان کرده و اشکالات آنها را نقد و بررسی کرده است و بحث امامت، نبوّت، معجزه و بحث مفصلی در ولایت علی (علیه‌السّلام) را با دلائل عقلی و استدلال‌های منطقی بررسی کرده است. در لا به لای کتاب سعی کرده است مطاعنی را که خود مسیحیان به حضرت عیسی (علیه‌السّلام) وارد کرده و به او نسبت‌هایی می‌دهند که با نبوّت او متضاد است جواب داده و بررسی نماید. مؤلف تحریف‌های موجود در کتاب مقدس تورات و انجیل را بیان کرده و به بحث توحید از دیدگان مسیحیّت، یهودیّت و اسلام پرداخته و مباحث مهمی را در ابطال تثلیث و پسر خدا بودن عیسی (علیه‌السّلام) به رشته تحریر در آورده است. یکی از مباحث مهم این کتاب بحث نماز در اسلام و ادیان دیگر، اعجاز قرآن و فضیلت آن بوده و بحث نبوّت پیامبر اسلام و بشارت‌های وارده در مسیحیّت نسبت به پیامبر هم به خوبی تحلیل شده است. ۳ - وضعیت نشراین کتاب چندین بار به صورت رحلی به خط محمد بن محمدتقی اصفهانی در سال (۱۳۱۳ و ۱۳۱۵ هـ . ق) در تبریز و در سال (۱۳۱۵ و ۱۳۱۹ هـ . ق) در تهران در دو جلد به چاپ رسید. جلد اول آن برای بار دیگر در اصفهان در سال (۱۳۷۰ هـ . ق) با ۳۷۴ صفحه به چاپ رسیده است. [۳]
فخر الاسلام، محمدصادق، انیس الاعلام، ج۲، ص ۱.
این کتاب هم اکنون در پنج جلد با مقدمه سیدعبدالرحیم خلخالی توسط انتشارات مرتضوی مجددا چاپ شده است.۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «انیس الاعلام فی نصرة الاسلام»، تاریخ بازیابی۹۷/۳/۸. |